
Alisher
Navoiy nomidagi kino saroyi, toshkentliklarga «Panoramali» deb koʻproq tanish —
poytaxtning eng ifodali va ramziy binolaridan biri. Sanʼatshunoslar uni sovet
modernizmining noyob namunasi deb atashadi: «Panoramali» zamonaviy meʼmorchilik
boʻyicha koʻplab maqolalar va darsliklarda tilga olinadi.
Binoning
meʼmoriy yechimi — vertikal joylashtirilgan beton halqalardan yigʻilgan silindr
shakli — nafaqat inshootning alohida mustahkamligini taʼminladi (u 1966-yildagi
kuchli zilzilaga bardosh berdi), balki yorugʻlik va soya oʻyini orqali hajm va
monumentallikni taʼkidlab, taʼsirchan effekt yaratdi. Massiv silindr engil,
choʻzilgan foye bilan muvozanatlashtirilgan.
Kinoteatr
tarixi Oʻzbekiston SSR Vazirlar Soveti 1958-yil 7-avgustdagi qaroriga borib
taqaladi, unga koʻra Toshkentning Oktyabr tumani Navoiy koʻchasida qurilish
uchun ikki gektar yer ajratilgan. Ishlar 1964-yil noyabrda yakunlangan.
Asosiy
tomoshabinlar zali 2300 kishiga moʻljallangan. 34×14 metr oʻlchamdagi kinoekran
Oʻrta Osiyodagi eng kattalaridan biri hisoblangan. Ichki bezakda buk reyka,
yogʻoch-strujka va perforatsiyalangan panellar, poʻlat karkasga oʻrnatilgan
ishlatilgan. Zal va foyeda oʻsha davr uchun nodirlik boʻlgan konditsionerlik
tizimlari oʻrnatilgan.
1978-yil
3-avgustda Toshkent shahar ijroiya qoʻmitasi qarori bilan Sanʼat saroyi
tarixiy-madaniy yodgorliklar roʻyxatiga kiritilgan. 1991-yilda buyuk shoir
Alisher Navoiy nomi berilgan, 1996-yilda Vazirlar Mahkamasi qarori bilan
«Sanʼat saroyi» «Oʻzbek kino» davlat aksiyadorlik kompaniyasi tarkibiga
kiritilgan.
Katta
zal premyera kinokoʻrsatuvlari, tantanali yigʻinlar, KVN oʻyinlari va boshqa
ommaviy tadbirlar uchun ishlatilgan.
«Panoramali»
mualliflari — yosh meʼmorlar jamoasi: V. V. Berezin, S. M. Sutyagin, Yu. A.
Xaldeyev, D. M. Shuvaev; muhandislar D. G. Antman, A. S. Braslavskiy, meʼmor O.
Legostayeva ishtirokida, rassomlar Aleksandr va Viktor Gan. Keyinroq jamoa
aʼzolarining bir qismi boshqa obʼyektlarga yuborilgan va loyiha va qurilishni
yakunlash 27 yoshli Sergo Mixaylovich Sutyaginga nasib etgan.
2020-yilda
kino saroyi rekonstruksiya qilindi: foyeda retro-avtomobillar va eski filmlar
suratga olish sahnalari maketlari paydo boʻldi. Foye fasadini alyukobond bilan
qoplashga urinish boʻlgan, ammo madaniy meros observatoriyasi Alerte Héritage
rahbari Boris Chuhovich murojaatidan keyin bezak ishlari toʻxtatildi va
binoning dastlabki koʻrinishi saqlanib qoldi.

Skverdagi chiroyli bino 1895-yilda meʼmor V. S. Geyntselman tomonidan qurilgan va Imperator davlat ...

Shayx Zayniddin — Toshkentning muqaddas homiylaridan biri, XII asrda Bag‘dodda tug‘ilgan va otasi ...

Harbiy yigʻin uchun bino 1885-yilda qurilgan va uning umumiy koʻrinishi hozirgacha saqlanib qolgan....

Toshkentdagi birinchi uch qavatli bino 1914-yilda G. M. Svarichevskiy loyihasi boʻyicha Sud instit...