
To‘lebiy maqbarasi (yoki
Qaldirg‘ochbiy maqbarasi) O‘zbekistonning eng mashhur yodgorliklaridan biri hisoblanadi.
U ayniqsa qozoqlar tomonidan e'zozlanadi, Qozog‘istondan kelgan mehmonlar
albatta bu maqbarani ziyorat qilishadi.
Shayxontohurda joylashgan maqbara
binosi o‘tkir burchakli 12 qirrali gumbazi bilan barcha mahalliy inshootlardan
ajralib turadi va Toshkent hududida saqlanib qolgan eng qadimiy binolardan biri
hisoblanadi. Gumbazning muvaffaqiyatli konstruksiyasi ko‘plab zilzilalarga
bardosh berishga imkon bergan.
Maqbara qozoqlar sulolasidan bo‘lgan
Toshkentning afsonaviy hokimi — To‘lebiy qabri ustida qurilgan. U XVIII asrning
birinchi yarmida Katta O‘rdani boshqargan.
Rivoyatlarga ko‘ra, dunganlar
(qalmoqlar) bosqini vaqtida butun mahalliy aholi uylarini tashlab,
bosqinchilardan qochib qolgan, ammo To‘lebiy qochishdan bosh tortgan.
Bosqinchilarning hukmdori undan nima uchun boshqalar bilan birga qochmaganini
so‘raganda, u uyining ayvoni ostida qaldirg‘och uya qurganini, uni yolg‘iz
tashlab ketish o‘limga hukm qilish bilan barobarligini aytgan. Bosqinchilar bu
javobdan mamnun bo‘lib, hokim hamda uning
xalqini hayotini saqlab qolishgan. Shu vaqtdan boshlab uni ehtirom bilan
Qaldirg‘ochbiy deb atashgan va u xalq xotirasida shunday saqlanib qolgan.
To‘lebiy 1663 yilda hozirgi Jambul
viloyati hududida tug‘ilgan, 1756 yilda 93 yoshida vafot etgan va 1743 yildan
1749 yilgacha Toshkentni boshqargan. Qaldirg‘ochbiy maqbarasi 1996 yilda
dastlabki tarhini saqlagan holda rekonstruksiya qilingan, unga yondosh hudud
obodonlashtirilgan va bu joy shahar aholisi va mehmonlar tomonidan tez-tez
ziyorat qilinadigan maskanga aylangan.

Toshkent kurantlari O‘zbekiston poytaxtining eng taniqli diqqatga sazovor joylaridan biri, xotira va...

«Baland» masjidi 1857 yilda qurilgan. «Baland» so‘zi «yuqori, baland» degan ma'nolarni bildiradi, m...

Toshkent teleminorasi, 1985-yilda qurilgan bo‘lib, Markaziy Osiyodagi eng baland inshootlardan biri ...

“Xalqlar do’stligi” saroyi — Toshkentning eng muhim me’moriy durdonalaridan biri bo‘lib, o‘zida tari...