Тошкент – Ўзбекистоннинг пойтахти – Хитойдан Европага ўтган Буюк Ипак йўли бўйлаб жойлашган энг қадимий шаҳарлардан бири. Тошкент ҳақида шаҳар посёлкаси сифатида илк маълумотлар милоддан аввалги II асрда шарқ манбаларидан пайдо бўлган. Хитой йилномаларида у Юни деб аталган; форс подшоҳи Шампур I ҳужжатларида Тошкент воҳаси Чоч деб номланган. Аммо, баъзи хитой манбаларда бу ҳудуд Ши деб тилга олинган, араблар эса уни Шош деб аташган. Беруний ва Маҳмуд Кошғарийнинг ёзишича, Тошкент номи илк бор IX-XII аср туркий ҳужжатларида пайдо бўлган. XV аср Россиясида эса шаҳар Тошкура деб танилган. Қадим замонларданоқ қулай географик жойлашуви ва мўътадил иқлими Тошкентни Буюк Ипак йўли бўйлаб асосий манзилгоҳлардан бирига айлантирган. Ушбу фаразни тасдиқловчи далиллар сифатида Ўзбекистонлик археологлар томонидан бугунги Тошкент жанубида жойлашган Шош-тепа посёлкасининг қолдиқлари топилган, уни Юни дарёси сувлари таъминлаган. Бу ерда мудофаа деворларининг харобалари ва уларнинг атрофида пишиқ гиштдан қурилган биноларнинг қолдиқлари топилган. Қалъанинг ташқи мудофаа девори остида ерости йўлаги бор эди ва у ўша даврнинг ҳарбий технологияларига мувофиқ минорли қисми билан қурилган. Эски шаҳарнинг бош майдони – Чорсу – IX асрда пайдо бўлган. Савдо йўллари шаҳар дарвозаларидан Чорсуга олиб бориб, аста-секин савдо кўчаларига айланган. Бу майдон Тошкентнинг транспорт тугуни ва бош савдо майдони бўлган. Бу ерда жойлашган Кўкалдош мадрасаси XVI асрда қурилган. Ҳозирги кунда Чорсу ҳудуди реконструкция қилинган. Энди бу ерда ГУМ, Марказий шаҳар дорихонаси, Чорсу меҳмонхонаси ва бошқа замонавий бинолар мавжуд. Майдон ва савдо расталари атрофидаги маҳаллалар илгари бўлгани каби уларни яшайдиган одамлар, турли ҳунармандчилик усталари номлари билан аталади. Масалан, Шайхонтўҳурдаги Падаркуш маҳалласи илгари “Бузчи маҳалласи” деб аталган, бу “тўқувчилар маҳалласи” деган маънони англатади (ҳозирда бу C-13 микрорайони). Яқин атрофда бошқа маҳаллалар ҳам жойлашган: шимолда - Арка-Куча, жанубда - Дукчи, Занжирлик, ғарбда - Пуштибоғ, шарқда - Қудуқбоши. Дераз ёки Дегроз маҳалласини “қуйувчилар маҳалласи” деб таржима қилиш мумкин. Бу ерда 20 та қуйув устахонаси бўлган. Яқин атрофда, Себзорда Ахунгузар маҳалласи жойлашган бўлиб, бу “темирчилар маҳалласи” деган маънони англатади ва бу ерда кўп темирчилик устахоналари бўлган. Токли Жалоб маҳалласи эса ўз номини бу ерда кўплаб чорвадорлар яшагани учун олган. Тошкент савдогарлар ва ҳунармандлар шаҳри бўлгани сабабли, йирик архитектура иншоотларининг аксарияти карвонсаройлар, масжидлар ва мақбаралар билан намоён бўлган. Ҳозирги кунгача сақланиб қолган энг қадимий бинолар савдо йўллари бўйлаб солинган ва солиҳа шайхлар шарафига қурилган мақбаралардир. Тошкент тарихининг бу ёдгорликлари нафақат сажда ва садақа жойлари, балки чўл йўлларида узун сафарларни енгиллатган гўзал манзаралар бўлган. Тошкентнинг ўзининг ва унга олиб борувчи йўллар бўйлаб шундай 10 та мақбара сақланиб қолган.